گفتاردرمانی تبریز

کلمات اجتماعی

□ سلام / بای بای

تلفن اسباب بازی: با گوشی صحبت کنید و بگوئید: " سلام یا بای بای ".

عروسک دستی: عروسک را حرکت دهید و کلمات سلام و بای بای را تکرار کنید.

بازیهای قایمکی: پنهان شدن و آشکار شدن.

بازی آینه: به آینه نگاه کنید و کلمات سلام و بای بای را بیان کنید.

بازی خرید: هنگام آمدن مشتری سلام کنید و هنگام رفتن وی، بای بای کنید.

□ بیشتر

خمیر بازی، غذا و نوشیدنی: هر بار مقداری از موارد مذکور را به کودک بدهید بدین ترتیب کودک احتمالاً مقدار بیشتری را در خواست نماید.

حباب‌ها: ابتدا حباب ایجاد کنید و کودک را تشویق کنید، قبل از درست کردن مجدد حباب‌ها، کلمه بیشتر را بیان نماید.

برجهای ساختمانی: هر بار یک لگو(آجرک) به کودک بدهید قبل از ارائه لگوی بعدی منتظر شوید تا کودک کلمه بیشتر را بیان کند

بادکنک یا توپ بادی: هر بار اندکی از توپ یا بادکنک را باد کنید. پس از گفتن کلمه بیشتر به از سوی کودک به باد کردن توپ ادامه دهید.

جعبه پول: هر بار یک سکه به کودک بدهید تا داخل جعبه بیاندازد.

□ نه

- انداختن توپهای رنگی در داخل سوراخها: وانمود کنید که این کار را غلط انجام می‌دهید یعنی توپهای رنگی را در سوراخها به اشتباه بیاندازید.

- قراردادن پازل یا جعبه‌های هوش: فعالیت فوق را مجدداً در این تمرین انجام دهید. یعنی پازل ها را در جای نادرست قرار دهید. سپس بگوئید آیا این در جای صحیح قرار گرفته است؟ نه فکر نمی‌کنم درست باشد این یکی چطور؟ نه

- بازی پنهان کردن: یک شی کوچک را در دست خود پنهان نمائید. کودک باید حدس بزند که شی مذکور در کدام دست شما قرار دارد. در صورتی که اشتباه بود بگوئید نه

- میوه ها: میوه هایی را که مطمئن هستید بخوبی آنها را می شناسد بردارید و آنها را به اشتباه نامگذاری کنید. مثلاً یک جوراب را برداشته و بگوئید : سیب، نه نه، جوراب.

□ دوباره

هنگامی که کودک از فعالیت شما به شوق آمد، درخواست تکرار مجدد آن را نموده و او را تشویق کنید که قبل از انجام مجدد، کلمه دوباره را بیان نماید. فعالیتهای زیر را می‌توانید جهت جلب توجه کودک انجام دهید.

خالی کردن صدای بادکنک

غلعلک دادن

 ساختن و ریختن برجها

 09143162621                       09146590651
دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
www.گفتاردرمانی.com
 www.goftardarmaniazarbaijan.com
www.goftardarmanitabriz.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

اولین کلمات

نکات عمده

اولین کلمات از طریق تقلید تکرار آموخته می‌شوند. کودکان قبل از درک کامل یک کلمه لازم است که آن را بارها و در بسیاری از موقعیتهای متفاوت بشنوند. کودکان در واقع بیشتر از آنچه که بیان می‌کند قادر به درک می‌باشند.

فهرست اولین کلمات شامل تعداد اندکی از رایج‌ترین کلماتی است که در ابتدا آموخته می شوند. اکثر آنها کلماتی هستند که در سالهای اولیه به منظور ایجاد ارتباط مفید و مهم تلقی می شوند.

کلمات دیگری نیز وجود دارد که برای هر کودک به طور خاص جالب و مفید به نظر می رسد. بیان این کلمات توسط کودک نیز باید مورد تشویق قرار داد. بیشتر کلمات بواسطه استفاده خود بخودی در وقایع روزمره بهتر آموخته می‌شوند بازیهای زیادی را نیز می توان به منظور افزایش درک کودک از کلمات اجرا نمود.

 نکاتی جهت تشویق اولین کلمات

ابتدا یک یا دو کلمه انتخاب نمائید و به مدت یک ماه و یا به هر میزان که برای کودکتان لازم است بر روی آنها متمرکز شوید. کلماتی را انتخاب کنید که برای کودکتان مفید باشد. این کلمات می توانند کلماتی باشند که کودک در گذشته سعی در بیان آنها داشته است. کلمات را باید مکرراً و به شیوه‌های مختلف بکارگرفت و در صورت امکان، در قالب جملاتی ساده و کوتاه مورد استفاده قرار داد. پس کلمات مذکور را در هر جا که امکان داشت در موقعیتهای روزمره بکار بگیرید. به کودک زمان کافی جهت صحبت کردن بدهید و کلمه‌ای را که سعی در تولید آن دارد تقلید و گسترش دهید و تمامی تلاشهای او را تحسین کنید.

دوستان را اعضای خانواده را از کلماتی که سعی دارید به کودک خود بیاموزید، مطلع نماید تا آنها نیز به شما در این امر کمک نمایند. البته مراقب باشید که لذت کودک از بازی را با پا فشاری بی‌مورد بر روی یک کلمه ضایع نکنید.

فهرست اولین کلمات

منظور از تمیز گفتار چه می‌باشد؟ و اهمیت آن در چیست؟

تمرین‌های مربوط به تمیز گفتار، کودک را تشویق می‌نماید که به تفاوتهای میان یک یا چند صدا صدای گفتاری، کلمه یا گوش دهد و این مهارت را به مهارتهای شنیداری که قبلاً آموخته، اضافه نماید. در واقع تشخیص تفاوتهای ظریف میان صداهای گفتاری، گام بسیار مهمی در یادگیری ادراک زبان شفاهی محسوب می‌شود.

چگونه می‌توان مهارت تمیز گفتار را بهبود می‌بخشد؟

کودکان می‌توانند مهارت تشخیص تفاوتهای موجود در طول، ریتم و آهنگ صداها، کلمات و عبارات را بیاموزند. در مراحل اولیه آموزشی به نظر می‌رسد که راهنمائیهای بینایی نظیر بیان چهره‌ای، اشارات و الگوهای لب به کودک در تشخیص تفاوت در صداهای متقابل کمک می‌نماید. ارائه گزینه‌ها، به کودک، یک تمرین شنیداری روزمره محاسبه می‌شود که بواسطه آن بتواند تفاوت میان صداها را در محیط طبیعی کشف نماید. به عنوان مثال هنگامی که کودک  یک اسباب بازی می‌خواهد شما می‌توانید از وی بپرسید که آیا ماشین می‌خواهی یا هواپیما؟ در این گونه موارد بهتر است از ارائه مستقیم خواسته کودک (بدون پرسش از وی) خودداری کنید. کودکان کم شنوا ممکن است همیشه نیاز به لب خوانی جهت تمایز برخی از صداهای گفتاری را داشته باشند. اما مهارتهای شنیداری آنها می‌تواند با تمرین، یعنی استفاده بهتر از باقی مانده شنوایی خویش، به نحو قابل توجهی بهبود یابد.

تمایز بیان صداها و عبارات کوتاه و بلند:‌

در این بخش کودکان می‌توانند از آموزشهای مربوط به گوش کردن به تفاوتهای میان عبارات و صداهای کوتاه و بلند بهره ببرند. یادگیری تشخیص تفاوتهای مربوط به طول و میزان کشش صدا به آنان کمک خواهد کرد که از صداهای موجود در جریان گفتار آگاهی بیشتری کسب نموده و معنای گفتار را دریابند.

تمایز میان کلمات و صداهای آشنا:‌

در این بخش جفت‌های کلمات با در نظر گرفتن تقابل شنیداری و بینایی آنها انتخاب می‌کردند به عنوان مثال صداهای «مومو» و «کواک کواک» بسیار متفاوت هستند و الگوی بینایی تلفظ آنها نیز بر روی لبها با هم تفاوت زیادی دارد. بتدریج باید دامنه گسترده‌تری از صداها را به کودک ارائه دهیم تا وی بتواند به تمایز میان سه یا چهار صدای آشنا بپردازد. در این راستا هر چه کودکان آشنایی بیشتری با صداهای مختلف پیدا کنند قادر خواهند شد که صداها را تنها با شنیدن آنها مورد تغییر قرار دهند.

صداهای واکه‌ای:

واکه‌ها در کلیه کلمات گفتاری به چشم می‌خوردند کودکان در این بخش باید به شیوه‌ای منظم به تفاوت‌ میان صداهای مختلف گوش دهند و اشکال مختلف را در تولید واکه‌های مختلف مورد تشخیص قرار دهند. توانایی تشخیص این تفاوت اطلاعات مفیدی را برای آنان در مورد صداهای موجود در کلمات بدست می‌دهد.

جفت‌های کمینه:‌

کلماتی نظیر «موز‌ـ‌ میز»‌ که تنها در یک صدا متفاوت هستند جفت کمینه نام دارد. در این دو کلمه تنها واکه‌ها با هم متفاوت هستند کودک باید تفاوت میان این واکه‌ها را از طریق شنیدن یا لب‌خوانی تشخیص دهد.

 09143162621                       09146590651
دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
www.گفتاردرمانی.com
 www.goftardarmaniazarbaijan.com
www.goftardarmanitabriz.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

جفت‌های کمینه

جفت‌های کمیته جفت کلماتی هستند که تنها در یک صدا با هم متفاوتند. بدین ترتیب کودک باید به شنیدن یا دیدن تفاوت میان این صداها بپردازد.

وسائل لازم: تصاویر مربوط به جفت کلمه‌های کمینه، میله چوبی و حلقه‌های پلاستیکی

یک جفت کلمه را برای کار کردن انتخاب کنید مثل تور- تیر. دو میله بر روی میز قرار دهید. تصویر تور را در نزدیکی یک میله و تصویر تیر را در نزدیکی میله دیگر قرار دهید. هنگامی که می‌گوئید تور، به کودک کمک کنید تا یک حلقه را در میله صحیح بیاندازد. همین کار را با کلمه تیر انجام دهید. این کار ادامه دهید تا تمام حلقه ها بر روی میله ها قرار گیرند.

داستان ها و آوازها

□ اشعار مربوط به فعالیت:

اشعار فعالیت نظیر به یک توپ دارم را می توان با ریتم سریع یا کند خواند در این هنگام کودک با انجام فعالیتهای سریع یا کند میتواند با شما مشارکت نماید آوازها را می توان هم با صدای بلند و هم به آرامی خواند.

□ داستان‌ها:

هنگام خواندن یک داستان کودک را تشویق کنید تا به برخی از کلمات بزبز قندی، گرگ و ... گوش دهد. در طی شنیدن داستان هر بار که کلمه بز بز قندی بیان شود کودک باید زنگوله را به صدا در آورد و هنگام شنیدن کلمه گرگ می تواند صدای غرش در آورد و یا یک گرگ اسباب بازی را از جعبه بیرون آورد.

تمرین‌های شبیه تمرین فوق را می‌توانید و مورد سایر داستانها و شخصیتهای داستانی بکار بگیرید.

این فعالیت را با دو یا چند کودک می توانید انجام دهید.

 09143162621                       09146590651
دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
www.گفتاردرمانی.com
 www.goftardarmaniazarbaijan.com
www.goftardarmanitabriz.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

اسامی

این بازی به کودک کمک خواهد کرد که با اسامی دوستان و اعضای خانواده آشنایی بیشتری پیدا کند. این بازی را می‌توان با بکارگیری اسامی که شباهت زیادی با هم دارند دشوارتر کرد. اسباب‌بازیها و شیرینهای کوچک را کادر پیچی نمائید و بر روی هر یک اسم یک نفر را یادداشت کنید. به کودک اجازه دهید که در انتخاب یک یا چند اسم برای بسته‌ها به شما کمک نماید. سپس بسته را با هم قاطی کنید و در داخل یک جعبه یا کیسه قرار دهید. هر بار یکی از بسته‌ها را از کیسه خارج کنید و نام صاحب آن را بیان نمائید. کودک در این هنگام باید شیرینی یا اسباب‌بازی را به فرد مورد نظر بدهد.

فهرست‌ هجایی

هجاها‌

حیوانات:

وسایل لازم: جفت‌های تصاویر یا حیوانات اسباب بازی

ابتدا نام دو حیوان مختلف، یکی تک هجایی مثل گاو و دیگری سه هجایی مثل پروانه را انتخاب کنید. این کلمات تفاوت دیداری و شنیداری زیادی دارند. هنگامی که کودک با این کلمات آشنا شد، ماکت حیوانات را بین خودتان تقسیم نمائید و بازی جفت‌های را با هم انجام دهید. ابتدا از کودک بخواهید که یک حیوان را با حیوان انتخابی شما جفت نماید. بررسی کنید که آیا گزینه صحیح را انتخاب می‌نماید. در صورت عدم موفقیت او را با اشاره یا تصویر راهنمایی کنید . بتدریج بازی را سخت تر کنید و کلمه سوم را نیز به وی ارائه کنید.

مثال:

 گاو (تک هجایی) و پروانه (سه هجایی)

 سگ (یک هجایی) و فیل ( تک هجایی)

 ببر (تک هجایی)، خرگوش (دو هجایی) و پروانه (سه هجایی)

-*( در این مثال موارد بتدیرج سخت تر می شود. م.)*-

غذاها:

دو کلمه متفاوت را از فهرست کلمات صفحة 9 انتخاب کنید. مثل کیک (تک هجایی) و گلابی (سه هجایی)

تصاویر بزرگی از کیک و گلابی بکشید و نام یکی از آنها را بیان نمائید در این هنگام کودک باید پس از شنیدن کلمه یک ستاره یا برچسب بر روی تصویر مورد نظر بچسباند. سعی کنید که کلمات مذکور را در داخل جمله بکار بگیرید. بعنوان مثال:

" ستاره را روی کیک بچسبان" ، " ستاره را روی گلابی بچسبان"

 وسایل نقلیه

وسایل لازم: دو جعبه کفش خالی، لگو (آجرک خانه سازی)، تصویر دو وسیله نقلیه

دو کلمه متفاوت را از فهرست هجاها انتخاب کنید. برای مثال:

ماشین (دو سیلابی) و هواپیما (چهار سیلابی)

هر تصویر را روی یک جعبه کفش بچسبانید. هرگاه شما نام یک وسیله را گفتید، کودک باید آجرکی را در    جعبه مربوطه قرار دهد. بهتر است کلمه را در داخل یک جمله بگوئید.

می توانید بجای جعبه کفش صندوق پست بسازید تا کودک تصاویر مربوطه را آنها بیندازد.

خانه

وسایل لازم: تصاویر لوازم خانه، تعدادی سنجاق کاغذ، چوب ماهیگیری آهنربایی

از فهرست هجاها دو کلمه متفاوت انتخاب کنید. مانند:

خانه (دو هجایی) و تلویزیون (پنج هجایی)

سه یا چهار تصویر از کلمات انتخاب شده را پیدا کنید و به آنها سنجاق کاغذ بزنید. هر گاه کودکتان کلمه مورد نظر را شنید باید تصویر مربوطه را به کمک چوب ماهیگیری آهنربایی از زمین بردارد.

اشیا

وسایل لازم: دو ورق کاغذ، مداد رنگی، دو آدمک پلاسیتکی

دو کلمه متفاوت انتخاب کنید. مانند:

توپ (تک هجایی) و تلفن (سه هجایی)

تصویر ساده از نردبان در هر صفحه کاغذ ترسیم نمائید و در بالای هر نردبان تصویر کلمات مورد نظر خود را بکشید. هر بار که شما نام یکی از دو کلمه مورد را بیان کنید کودک یک آدمک اسباب بازی کوچک را که در پایین  نردبان قرار دارد، پله پله به سمت بالا می برد. هنگامی که هر آدمک به انتهای نردبان رسید یک اسباب بازی واقعی به عنوان پاداش به کودک بدهید.

لباس:

وسائل لازم: یک عروسکهای مقوایی بهمراه لباسهایشان

 در آغاز دو کلمه را از فهرست هجاها انتخاب کنید. مثل کفش (تک هجایی) و پیراهن (سه هجایی ). اکنون نام یکی از آنها را برای کودک بیان کنید. کودک باید مطابق با کلمه بیان شده پوشاک مورد نظر را انتخاب نموده و بر تن عروسکها بچسباند. همچنین کودک می تواند آن را رنگ کند و یا روی رخت آویز آویزان نماید.

حروف صدادار ( واکه ها )

واکه های کشیده

وسایل لازم: دو سطل خالی- مهره یا آجرک – کارت مقوایی کوچک

روی هر کارت یکی از واکه ها را بنویسید. بطور مثال:

او او او او او                آ آ آ آ آ آ             ای ای ای ای

(صدای باد)               (صدای تمساح)              (صدای موش)

دو صدا را برای شروع انتخاب کنید. مانند " آ آ آ آ " و " ایی ایی ایی ایی ". تصاویر شیر و موش را به کودک نشان دهید و هر یک را بر روی یک سطل بچسبانید.

هر گاه شما بگوئید " آ آ آ آ آ " ، کودک باید یک مهره یا آجرک را داخل سطل مربوطه بیندازد و همین طور در مورد صدای " ایی ایی ایی ایی " عمل کنید.

واکه های کوتاه در مقابل واکه های کشیده

وسایل لازم: چند کارت مقوایی- مداد رنگی- چسب

واکه های کوتاه:  ـَـــِــُـ  ،  مانند: ـِ برای صدای مورچه، ـُ برای کانگورو، ـَ برای صدای آدم آهنی

واکه های کشیده: آ – او – ایی ، مانند: صدای تمساح (آ)، صدای باد (او)، صدای موش(ایی)

دو صدا را برای تمرین انتخاب کنید. مانند: تمساح (آ) و مورچه ( ـِ ). تصویر مورچه و تمساح را در جایی از اتاق قرار دهید و هر گاه شما صدای (آ) را گفتید کودک باید آنرا بیابد و رنگ بزند.

 09143162621                       09146590651
دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
www.گفتاردرمانی.com
 www.goftardarmaniazarbaijan.com
www.goftardarmanitabriz.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/