گفتاردرمانی تبریز

علاوه برآزمونهای رسمی نامیدن در مواجهه و روانی کلامی آزمونهای استاندارد دیگری نیز وجود دارند که عملکرد بیماران مبتلا به آسیب شناختی خفیف را ارزیابی می­نمایند. در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می­گردد.

آزمون هرمها و درخت­های نخل[1] (هووارد و پاترسون[2]، 1992):

این آزمون دسترسی معنایی از طریق کلمات و تصاویر را مورد ارزیابی قرار می­دهد. تعدادی از مطالعات با استفاده از این آزمون عملکرد بیماران مبتلا به آسیب شناختی خفیف را مورد ارزیابی قرار داده­اند. نلسون[3] (2003) متوجه شدند که عملکرد بیماران مبتلا به آلزایمر در نسخه تصویری این آزمون بدتر از نسخه دیگر می­باشد ولی تفاوتی بین گروه کنترل و بیماران دارای آسیب شناختی خفیف پیدا نکردند. در مقابل دوداس و همکاران[4] در سال 2005 گزارش دادند که بیماران آلزایمر و آسیب شناختی خفیف در نسخه­ی تصویری کاهش عملکرد را نشان می­دهند.

آزمون بازیابی معنایی اشیا[5] (کرائوت وهمکاران[6]، 2002):

این آزمون ارتباطات معنایی به وسیله تعیین ارتباط دو شی با یکدیگر مورد ارزیابی قرار می­دهد(مثلا بیابان[7] و کوهان[8] از طریق شتر[9] باهم مرتبط می­شوند.). این محققان گزارش نموده­اند که بیماران دارای آسیب شناختی خفیف را می­توانیم براساس این آزمون به زیرگروههایی تقسیم بندی نماییم. عملکرد این بیماران در این آزمون با عملکرد این بیماران در آزمون نامیدن بوستون مرتبط می­باشد. در بیماران مبتلا به آسیب شناختی خفیف زیرگروه آسیب دیدگان معنایی، عملکرد این گروه از بیماران با کاهش عملکرد آنها در آزمونهای مربوط به عملکرد لوب فرونتال مرتبط است (کرائوت و همکاران،2007). این آزمون ارزش تشخیصی و پیش آگهی دارد (ونسا تیلر و ناتالی فیلیپس، 2008).

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

  https://twitter.com/masumislp

 تولید صداهای گفتاری

بنابراین تولید هم خوانها در سه جهت قابل بررسی است

1- از نظر جایگاه تولید:

محلی از دستگاه تولید که یک آوا در آن تولید می شود.

2- از نظر شیوه ی تولید:

نوع تغییری که در اندامهای تولید به وجود می آید تا صدا تولید شود

3- واکداری وبیواکی:

مربوط به ارتعاش یا عدم ارتعاش تارآواها در حین تولید هم خوانها می باشد.

تغییر شکل دهان و تغییر حجم آن موجب تولید واکه های گوناگون می شود. حجم وشکل دهان توسط فک زیرین، زبان و لبها تغییر می کند. تولید واکه ها از سه جنبه بررسی می شود .

1- پسین یا پیشین بودن:

با توجه به این که قسمت جلوی دهان سبب تغییر حجم دهان شود و یا قسمت عقب آن واکه های پیشین(اٌ ، او ای) و واکه ای پسین را خواهیم داشت.

2- باز و بسته بودن:

فاصله ی زبان تا کام معیار قضاوت در این مورد خواهد بود.

3- گستردگی و گرد بودن:

با توجه به شکل لبها در تولید واکه ها آنها را به گسترده و گرد بودن تقسیم می کنند.

نواحی تشدید کننده ی صوت:

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

  https://twitter.com/masumislp

 تواناییهای کودکان از بدو توالد تا 6 ماهگی

یکماهگی:

هرگونه تماس با دست سبب مشت شدن دست وی می گردد. پس از سیر شدن صدا های کوتاه حلقی در می آورد برای راحت و ناراحت بودن واکنش مثبت و منفی نشان می دهد. از حرکات بدنی برای بیان خواسته ها و نیاز های خود استفاده می نماید.

دو ماهگی:

در این سن کودک به لبخند ها ی مادر عکس العمل نشان می دهد و صداهایی شبیه لبخند ایجاد می نماید.تشویق و مخاطب قرار دادن کودک دوماهه سبب ایجاد سر وصدا با صدای بلند توسط کودک می گردد.

صدا های تولیدی او /ا/، /ای/، /إ/، /او/ میباشد و در اثر حرکات تصادفی اندامهای گوییایی صدا های /ح/، /ک/، /گ/، /ل/، /ب/ و /پ/ نیز تولید می شود . به وسایل در دست نگاه نمی کند ولی در دست نگه می دارد. به محرکات نوری دور دست نگاه می کند و لی به محرکات نوری نزدیک توجهی نشان نمی دهند.

سه ماهگی:

با کمک می نشیند و به دستهای خود نگاه میکند و در واقع هماهنگی بین دست و چشم شروع می شود. گریه تا حد زیادی کاهش و آواسازی افزایش می یابد. شروع به حرکت دادن زبان، فکها و لبها می نماید و هنگام سیری صدا هایی شبیه به گً،گٌ،.... را در می آورد. همخوانهای /ک/ و /گ/ بیشتر تولید می شود

چهار ماهگی:

می تواند تکیه داده و از این حالت لذت ببرد به شخصی که به صورت خیره به او نگاه می کند لبخند می زند. اگر پستان یا شیشه شیر را ببیند دهان خود را باز می کند تا به او شیر بدهند. با قدرت بیشتری می مکد و لی از بازتاب گاز گرفتن جلوگیری می نماید .ولی مسدود کردن لبها به قوه ی خود باقی است. دستهای کودک شل می شود و کودک از وجود آنها آگاه می گردد و داخل دهان خود می گذارد و صدا های دادادادادادادا.... قوقوقوقوقوقوقوقوقوقو........و مومومومومومومومو........... در سه الی چهار ماهگی شروع می شود. کودک هنگام تنهایی با نجوا، آواسازی و تغیی رشته های هجایی با آنها بازی می کند.

پنج ماهگی:

تقریبا به مدت بسیار کوتاهی بدون کمک می نشیند. اجسام متحرک را تعقیب می نماید. به شیشه ی شیر خود دست می زند و اشیای داخل دست خود را در دهانش می گذارد. اجسام سفت را با فک های خود گاز می گیرد که روی تکامل گفتار اثر می گذارد. قان و قون تاحد زیادی افزایش می یابد و شکل مکالمه به خود می گیرد و قان و قون شکل آهنگین به خود می گیرد و باعث می شود که کودک کنترل عضلات گفتاری را تمرین نماید.

اهمیت قان و قون

الف- تمرین صدا های مختلف موجود در زبان

ب- افزایش هماهنگی عضلات گفتاری

ج- آشنایی با اندامهای گویایی

ج- تسهیل تولید صداها توسط اندامهای گویایی

شش ماهگی:

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

  https://twitter.com/masumislp

 آشنایی با گفتار و زبان

یکی از جنبه های جذاب رشد و تحول کودک، چگونگی آگاهی از زبان محیط اطراف و استفاده از آن است. یادگیری شامل پاسخگویی به صداهای شنیده شده و آواسازی های خود کودک است. در ماههای دوم وسوم کودکان جهت صدا ها را تشخیص داده و به سمت صدا ها، زنگها، جغجغه ها و نظایر آنها بر می گردند. یادگیری زبان با رشد گفتار تسهیل می گردد. این رشد با گریه ی زمان تولد شروع و با مراحل منظم متحول شده و پیشرفت می نماید. اصول رشد و یادگیری زبان در جوامع مختلف یکسان می باشد ولی در افراد ممکن است تفاوتهای بسیار جزیی را شاهدباشیم (سیمین رونقی، زینب خانجانی، مهین وثوقی رهبری، 1377).

همزمان با افزایش سن کودکان در می یابند که تکلم وسیله ی ضروری برای برقراری ارتباط با انسانهای دیگر می باشد. کودکان متوجه می شوند که شیوه های ساده ی ارتباطی مانند گریه کردن و استفاده از اشارات و حرکات برای برقراری ارتباط کافی نمی باشد بنابراین تلاش می کنند که گفتار و زبان خود را سریعتر کسب نمایند . دیدگاههای متنوعی برای بررسی گفتار و زبان وجود دارد که ما دیدگاه سنی را برای بررسی خود مد نظر قرار می دهیم. براساس این دیدگاه با وجود تفاوتهای اندک در رشد فردی شباهتهای قابل تعاملی در رشد گفتار و زبان وجود دارد و در هر سن خاص توانایی و مهارت ویژه ایی موجود است که با افزایش سن آن مهارت نیز پیچیده تر می شود. در ادامه مهارتهای گفتاری و زبانی هر سن شرح داده می شود.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

نظریه های شبکه:
نظریه های شبکه چگونگی سازماندهی و ارتباط بین اطلاعات در حافظه را توضیح می دهد.آنها وجود Node در شبکه حافظه را تایید کرده اند. این هسته ها برای عناوین و مفاهیم برچسب گذاری شده اند.مفهوم "پرنده" را در نظر بگیرید. یکی از ساده ترین نظریه های شبکه، بازنمودهای حافظه را که به صورت سلسله مراتبی دسته بندی شده اند را با مفاهیم مرتبط تر (مثل قناری) که آشیانه می سازند تحت عنوان مفاهیم انتزاعی تر(مانند "پرنده") توضیح می دهند....
اما خیلی زود تشخیص می دهند که چنین شبکه های سلسله مراتبی با شیوه ای که بازنمود های حافظه کار می کنند، به خوبی هماهنگ می شود.مثلا برای دانش آموزان پاسخدهی به سوالاتی مانند "آیا شترمرغ یک پرنده است؟" نسبت به سوالاتی مانند "آیا قناری یک پرنده است؟" بیشتر طول می کشد. بنابراین امروزه محققین حافظه ،شبکه حافظه را به صورت بسیار نامنظم تر و غیرمعمول تصور می کنند.یک پرنده معمولی مانند قناری نسبت به پرنده غیر معمولی مانند شتر مرغ به Node یا مرکز فهرست پرندگان نزدیکتر است.
افراد ماهر معمولا نسبت به یک فرد مبتدی در سطوح خاصی شبکه های بسیار پیچیده تری در زمینه مهارتشان دارند.
):Schemaنظریه های شکلواره ای (
حافظه بلند مدت با کتابخانه ای از کتابها مقایسه می شود.این نظر وجود دارد که حافظه ما اطلاعات را ذخیره می کند دقیقا همانطور که کتابخانه، کتابها را ذخیره می کند. در این قیاس گفته می شود، شیوه ای که کودکان اطلاعات را بازیابی می کنند مشابه فرآیندی است که آنها برای پیدا کردن و امانت گرفتن کتاب به کار می برند. اما فرآیند بازیابی اطلاعات از حافظه بلند مدت دقیقا مشابه کتابخانه نیست. زمانی که کودکان در ذخایر حافظه بلند مدتشان جستجو می کنند، آنها همیشه دقیقا کتاب مورد نظرشان را پیدا نمی کنند یا ممکن است کتاب مورد نظرشان را پیدا کنند اما متوجه شوند که تنها چند صفحه از آن کامل است و در این زمان آنها نقطه ی شروع را بازسازی می کنند.
کودکان برای همه نوع اطلاعات، شکلواره دارند. اگر معلم داستانی را برای بچه های کلاس تعریف کند و سپس از آنها بخواهد که آنچه را فهمیده اند، بنویسند ، با نظرات و دیدگاههای مختلفی روبرو می شود.این بدین معناست که بچه ها همه جزئیات داستان را به خاطر نمی آورند و داستانها را با جزئیات خاص خودشان دوباره بازسازی خواهند کرد.
برای مثال تصور کنید معلم داستانی در مورد دو مرد و دو زن را برای کلاس می گوید که آنها در قطاری بودن که در فرانسه واژگون شده است. یک دانش آموز ممکن است داستان را برای سقوط هواپیما بازسازی کند، دیگری ممکن است آنرا برای سه زن ومرد تصور کند و دانش آموز دیگر ممکن است بگوید که حادثه در آلمان اتفاق افتاده است و غیره.
بازیابی و فراموشی:
بعد از اینکه کودکان اطلاعات را رمزگذاری کردند و سپس آنرا در حافظه قرار دادند، ممکن است بعضی از آنها را بازیابی کنند و برخی را فراموش کنند.
بازیابی:
زمانی که کودکان اطلاعاتی را از "بانک اطلاعاتی" ذهن بازیابی می کنند، در واقع اطلاعات حافظه شان را جستجو کرده اند تا اطلاعات مربوط را پیدا کنند.مطابق با رمزگذاری، این جستجو می تواند خودکار یا با تلاش باشد.مثلا اگر از کودک پرسیده شود که الان چه ماهی است، کودک ممکن است پاسخ دهد "بهار". این بازیابی ممکن است خودکار باشد. اما اگر نام کسی که 2 ماه پیش به کلاس آمد،پرسیده شود، احتمالا فرآیند بازیابی با تلاش همراه خواهد شد.
فراموشی:
شکل گیری فراموشی سرنخ هایی را درگیر می کند که قبلا بحث کردیم.فراموشی ِ وابسته به سرنخ( Cue-dependent forgetting) ، شکست در بازیابی است که به دلیل نبود سرنخ های موثر برای بازیابی بوجود می آید. این سرنخ ها توضیح می دهند که چرا یک دانش آموز ممکن است در یادآوری یک پاسخ در امتحان شکست بخورد درحالیکه ممطئن است پاسخ را می داند.
اصل این نوع فراموشی با نظریه تداخل ، سازگاراست این نظریه براین باور است که فراموشی به این دلیل اتفاق نمی افتد که ما واقعا اطلاعات حافظه را از دست می دهیم، بلکه به این خاطراست که وقتی ما تلاش می کنیم به یاد آوریم، اطلاعات دیگری بازیابی می شود
مثلا اگر دانش آموزی ابتدا برای درس زیست شناسی و سپس برای برای درس تاریخ مطالعه کند، اطلاعات تاریخ در یادآوری اطلاعات زیست تداخل خواهد کرد.بنابراین نظریه تداخل پیشنهاد می کند که یک استراتژی خوب برای مطالعه این است که اگر شما چندین درس برای مطالعه دارید، درسی را که در آینده امتحان دارید، بعد از همه درسها مطالعه کنید. یعنی اگر دانش آموز امتحان زیست شناسی دارد، بهتر است ابتدا تاریخ را بخواند و سپس درس زیست را درست قبل از گرفتن امتحان بخواند.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/