سیستم حرکتی دهان                                                                                       

مکانیسم اولیه حرکتی دهان همزمانی مکیدن/ بلع و تنفس است. این الگو در برگیرنده هماهنگی ریتمیک مکش، بلع و تنفس است. همزمانی بی عیب و نقص این سه فعالیت در بیشتر عناصر حسی حرکتی و رشد شناختی  ضروری است. و می تواند شامل موارد زیر باشد. رشد گفتار و زبان، کنترل پوسچر، رفتار خوردن، هماهنگی دست و چشم از آن جمله اند. یک اختلال جزیی در هریک از اجزا گفته شده می تواند روی رشد و عملکرد سیستم دهانی تاثیر داشته باشد. همزمانی این سه جز تنظیم کننده رفتارهای عصبی حرکتی است و در درمان و یکپارچه تر کردن رفتار نقش بسیار مهمی را دارد. گاز گرفتن، خرد کردن، جویدن، لیس زدن، مکیدن، ایجاد صدا با دمیدن و آواسازی راههایی برای همزمانی این سه فعالیت است. مکیدن، ایجاد سروصدا با مکیدن، گاز گرفتن ، خرد کردن، جویدن و لیس زدن اجزا عمده فعالیت حرکتی دهانی است که می توانیم در غذا خوردن، غذاهای بین وعده و بازی کردن آنها را ایجاد نماییم. کاربد آنها همراه با مزه، بافت ، درجه حرارت، اندازه و شکل های مختلف در این همزمانی و تاثیر روی عملکرد حسی حرکتی و شناختی موثر است.                                      

بد عملکردی حرکتی دهان:                                                                                                

تدافع دهانی:                                                                                                            

اجتناب از بافتهای غذایی خاص و فعالیتهای دهانی شبیه مسواک کردن می باشد. برای هر کودک انواع، بافت و فعالیتهای اذیت کننده متفاوت است. برخی رفتارهای این کودکان عبارت است از مقاومت در برابر مسواک کردن و یا دندانپزشک رفتن. ناخنک به غذا زدن و ترجیح دادن یک سری بافتهای خاص، بیرون دادن غذاهایی که خوشش نمی آید یا رد کردن غذاهای سرد یا گرم

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

درمان

اساسا تولید درمانی یک شیوه جبرانی است و در نظر گرفتن اختلالات واج شناختی و آواشناختی مهم است.

انواع روشهای درمان

a- روش سنتی    b- روش حسی حرکتی   c- روش متکی بر مختصات ممیز d- روش متکی بر جفت واجهای متقابل E- روش محرکهای جفت F- روش متکی بر والدین

روش درمان سنتی

اساس روش براساس خود  تنظیمی است براساس نظریه ون رایپرو ایروین اولین مرحله درمان بازگشایی حلقه مزبور است. و اولین مرحله این بازگشایی نیز آموزش شنیداری است که بین واج هدف واج خطا تفاوت ایجاد می‌گردد.

شگردهای ون رایپر برای آموزش شنیداری

A- تجزیه: شناسایی واج هدف از بین واج‌های دیگر.  تفاوت در دو مختصه

                                                                        تفاوت در یک مختصه

                                                                        بیشترین شباهت.

B- تحریک: شناسایی آوا توسط کودک و آشنایی کودک با  این مشکل (بمباران شنیداری)

C- تشخیص: مشخصه‌های اصلی آوای هدف را تشخیص دهد.

d- تمیز: آوای خطا را با آوای هدف مقایسه کند.

2- آموزش تولید

a- تقارب تدریجی:

b- تحریک شنیداری:

c- جایگاه تولید:

d- اصلاح سایرآواهای آموخته شده

E- واژه کلیدی

3- مرحله تحکیم

a- کش دادن آوای مزبور

b- تکیه بر مسیر بساوایی کینستزی

c- نوشتن

d- تمرین منفی

    09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

اختلالات تولید

اگر نگاهی به بدن آدمی و کارکردهایش بیاندازیم انسان و تولید گفتار را می‌توانیم یک دستگاه خود تنظیم مدار بسته در نظر بگیریم و مانند هر سیستمی بدن انسان نیز دارای 1- درون داد 2- پردازشگر 3- برون داد خواهد بود که تعامل این سه وجه کارکرد آدمی را تولید و تنظیم می‌نماید.آنچه مسلم است ارتباط مستقیمی بین پیچیدگی رفتار و تاکید بر یک مکانیسم پس نوردی برای آن رفتار وجود دارد به  نظر فرنبکس (1954) تولید گفتار روندی است از یک دستگاه خود تنظیم مدار بسته و بدین ترتیب این دستگاه داری سه عامل 1- واحد کنترل 2- واحد عامل 3- واحد حساسه. واحد کنترل از دید دیگر در بدن آدمی همان مغز است و واحد عامل شامل اندامهای گویایی است و سلولهای حسی و عصبی همان واحد حساسه را تشکیل می‌دهد. واحد عامل و حساسه بقدری به هم نزدیک هستند که آنها را بعنوان دستگاه حس و حرکتی می‌شناسیم.

حال برای ساده‌تر شدن مطلب اینجانب شروع به بررسی مفاهیم این مطلب می‌پردازیم.

برای واحد کنترل یامغز باید اطلاعاتی وارد شود تا بتواند براساس اطلاعات وارده به تجزیه و تحلل پرداخته و نظر خود را اعلام دارد و برای مغز انسان 6 واحد حساسه وجود دارد که اطلاعات را به او می‌رساند این 6 واحد  عبارتنداز 1- حس بینایی 2- حس شنوایی 3- حس بویایی 4- حس چشایی 5- حس لامسه 6- پروپریوسپتیو .

البته بدیهی است که اگر این واحدها اشکالی هر چند  جزیی داشته باشد چه بر سر واحد پردازشگر و نتایج حاصله و محصول نهایی خواهد آمد! بنابراین کار کرد صحیح ا ین حسها برای محصول نهایی (گفتار یا حرکت) اهمیت بسزایی می‌یابد. در اینجا به بررسی اجمالی هر یک از حس‌ها می‌پردازیم

مسول توانایی ما در تشخیص‌های نیمه راه (قبل از ایجاد محصول نهایی) احتمالا حس عمیقی است البته حس بساوایی که قسمتی از حس عمق است در تصحیح نیمه راه تاثیر ندارد و پس از اتمام حرکت و بوجود آمدن محصول می‌تواند قضاوت نماید.

پس نورد شنیداری نیز مانند پس نورد بساوایی برای تصحیحات بعد از وقفه کاربرد دارد و کنترل کیفیت، زیروبمی و خیشومی شدگی به عهده حس شنوایی است.

تولید هم خوانها  تنظیم ظریف نحوه­ی ادای آنها با استفاده از مسیسر عمقی- بساوایی صورت می‌گیرد.

حال می‌خواهیم اختلالات حسی را که باعث ایجاد مشکلات تولیدی می‌گردند را بررسی نمائیم البته لازم به ذکر است که به دلیل سختی کار تحقیق در مورد تاثیرات حس‌ها تنها حس‌هایی را مطرح می‌کنیم که تحقیق شده و دارای بیشترین تاثیر هستند.

A تمیز شنیداری: ناتوانی در تمیز شنیداری  علت ا صلی هر  اختلال تولیدی است. تراویس و راسموس در 1931 به این نتیجه رسیدند که کودکان دچار اختلال تولیدی در مقایسه با کودکان عادی ضعف بیشتری در تمیز صداها از خود نشان می‌دادند. بنظر و نیز ارتباط بین اختلالات تولیدی و ضعف قوه شنیداری در کودکان زیر 9 سال ثابت شده است و بالای این سن بندرت مشاهده می‌گردد و تست و پمن از معروفترین این آزمونهاست که توسط تراپیست‌ها بکار برده می‌شود.

صداهایی که کیفیت صوتی آنها بسیار شبیه به هم است در ذهن انسان یا تکیه بر خصوصیات تولیدی- حرکتی تمیز داده می‌شوند و این نظر توجیه کننده­ی آن است که خطا در جایگاه تولید غالبا شایع‌ترین خطا در گفتار  کودکان است

 09143162621                       09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
www.گفتاردرمانی.com
 www.goftardarmaniazarbaijan.com
www.goftardarmanitabriz.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

عوامل موثر در نارسا خوانی دانش آموزان

مشکلات حوزه دید

تحقیقات انجام یافته حاکی از آن است. میزان و شیوع نارسایی‌های بینایی در میان دانش آموزان "نارسا خوان" تفاوت چندانی با شیوع آن درنزد سایر کودکان مشابه که در زمینه خواندن از توانایی خوبی برخوردارند ندارند.

مشکلات زبان

بررسی‌های به عمل آمده حاکی از آن است که 86 درصد دانش آموزانکه به عنوان نارسا خوان شناسایی شده‌اند دچار اختلال جدی در زبان شنیداری بوده‌اندوجود اختلال در زبان شنیداری سبب شده است که این قبیل از دانش آموزان نتوانند بهگونه‌ای که انتظار می‌رود ارتباط یا پیوند صمیمی بین شکل شفاهی و مکتوب کلمه برقرارکند.

مشکلات بصری - فضایی - حرکتی

با وجود مشکلاتی که افراد نارسا خوان عمومادر زمینه زبان شنیداری دارند، اختلالات بصری - فضایی - حرکتی ، در بین دانش آموزاننارسا خوان چندان شیوع قابل توجهی ندارد. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد کهتقریبا 5 در صد افرادی که به عنوان نارسا خوان شناسایی شده‌اند دارای نارسایی‌هاییدر زمینه بصری - فضایی - حرکتی بوده و به سبب همین اختلالات در ترکیب و سازمانکلمات و جملات و درک علائم فضایی با مشکل مواجه هستند.

نارسا خوانی و سیستم مگنوسلولار

جان استین (Austin) از نظریه پردازان مهم مبحث نارساخوانی است و فرضیه اش بر اهمیت سیستم مگنوسلولار در فرایند خواندن و نقش بدکارکردی آن در ایجاد مشکلات خواندن تاکید می کند. وی به منظور درمان اختلال  خواندن بر استفاده از فیلترهای رنگی پای می فشرد

 09143162621                       09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
www.گفتاردرمانی.com
 www.goftardarmaniazarbaijan.com
www.goftardarmanitabriz.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/