گفتاردرمانی تبریز

دقت بینایی«تمرینات بینایی بصورت کلی»

آنچه باید در نظر بگیریم این است که با دو مقوله­ی زمان و تعداد موارد می‌توان  تمرینات را گسترده تر و سخت تر نمود. البته در این تمرینات بالاترین حد موفقیت کودک در نظر گرفته شده است.

برای سنجش موفقیت و پیشرفت کودک می‌توان از موارد ذیل الذکر استفاده نمود

1- مدت زمان انجام کار       2- تعداد راهنمایی‌های درمانگر

الف: دقت بینایی:

دقت با استفاده از مکعب

در دفعات مختلف و نوبتهای مختلف مکعب‌های جداگانه‌ای به تعداد 1 تا 5 عدد در اختیار کودک قرار داده می‌شود تا الگوهای درمانگر را بسازد در ارزیابی 30 ثانیه فرصت در اختیار کودک قرار می‌دهیم.

دقت بینایی با استفاده از رنگ آمیزی

چند دایره را درمانگر رسم می‌کند دوتای آنها را درمانگر رنگ می‌کند بقیه را کودک باید به همان ترتیب رنگ نماید.

برای کودکان که توجه پائین دارند. بجای رنگ آمیزی از چیدن مهره‌ها و یا پولک‌های کوچک و ... استفاده می‌گردد.

دقت بینایی با استفاده از پازل: برای مثال از پازل آدمک و خانه استفاده می‌گردد. قطعات پازل نباید از 7-6 قطعه بیشتر نباشد.

دقت بینایی از طریق تطابق تصاویر مشابه غیر یکسان: تصاویر مورد استفاده در این آزمون از 2 سری 6 تایی تهیه می‌گردد . که دو تصویر (تصور درمانگر و کودک) از جهات دیگر مانند رنگ، زاویه دید، اندازه، و غیره متفاوت باشند. تصاویر از زمینه‌ها و یا طبقات مختلف اشیاء و پدیده‌ها انتخاب می‌گردد. که تصاویر بصورت 1 تا 6 تایی قرار می‌گیرد و کودک باید آ‌نها را تطبیق بدهد.

دقت بینایی از طریق تطابق تصاویر و اشیاء

جهت یابی: اتصال تصاویر سمت چپ به راست، کره­ی هوش،

عمق دید: مثلا گذاشتن دو شی مشابه در بالا و پائین میز کوچک.

حافظه بینایی

در بررس و درمان حافظه بینایی موارد ذیل الذکر مهم هستند.

1- زمان صرف شده 2 تعداد راهنمایی‌های درمانگر 3- تعداد آیتم‌های مد نظر 4- سطح پاسخ کودک: توسط تعداد، رنگها وغیره تعیین می‌گردد. 5- مدت زمان ارائه الگو به کودک که معمولا 7 ثانیه خواهد بود. 6- تفاوت با دقت در این است که الگوی داده شده حذف خواهد شد.

1- حافظه بینایی با استفاده از  مکعب‌ها:

10 مکعب از هر رنگ، درمانگر الگو را ساخته کودک به آن نگاه کرده سپس الگو خراب می‌شود. کودک آنرا درست می‌کند.

2- حافظه بینایی با پوشاندن تصاویر

2 سری 10 تایی تصویر خواهیم داشت درمانگر آیتم‌های 2  تا 5 تایی را روی میز چیده و کودک 7 ثانیه نگاه می‌کند سپس توسط درمانگر پوشانده می‌شود ( ، ، ،  و ...)

3- حافظه بینایی از طریق چیدن مهره‌ها

آزمونگر تعدادی مهره را در نوبت‌های جداگانه بصورت 2 تایی و با رنگها، شکلها و اندازه‌های متفاوت و ترتیب خاص روبه روی کودک قرار داده از او می‌خواهد که 7 ثانیه به آ‌ن شکلها نگاه کند و سپس الگو خراب می‌شود وا ز کودک خواسته می‌شود که آنرا به درست کند.

تذکر تمیز و تشخیص بینایی درشت در تمامی این فعالیت‌ها بصورت نهفته است.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

  https://twitter.com/masumislp

پردازش بینایی

پردازش هر گونه اطلاعات که در شکل تصویر، ایما و اشاره و حرکات و یا نوشته ارائه می‌گردد خود بینایی به دو مقوله اصلی تقسیم می‌گردد.

 حال برای روشن شدن مطلب، موضوع پردازش بینایی را از دیدی مطرح می‌کنیم که بعدی عملی تر و کاربردیتر برای همکاران عزیر داشته باشد. لازم به یادآوری است که مباحث و تمرینات ذکر شده بصورت کلی است و در همه کودکان که به نوعی با مشکل ذکر شده دست به گریبان هستند با کمی تغییر و  مشاهده با متخصص مربوطه قابل اجراست.

روابط فضایی مکانی: به درک وضع اشیاء د ر فضا و مکان مربوط می‌شود. که  ادارک جابجایی نیز دراین حیطه قرا ر می‌گیرد.

تمیز بینایی: توانایی تشخیص تفاوت یک شی از شی دیگر.

مثلا" از کودک خواسته شود که تصویر متفاوت از بقیه را مشخص کند.

تصاویر  معین را جور کند.

طرحهای معین راجور کند.

اشکال، حروف، و کلمات و ...

تمیز نقش از زمینه: تشخیص تصویر یک شی  از زمینه محیطی آن.

اکمال بصری: از فرد خواسته می‌شود که شی یا موردی را بازشناسایی نماید البته کل محرک ارائه نمی‌گردد. برای مثال تصویر انسانی را نشان می‌دهیم که قسمتی از آن پوشیده شده است

بازشناسی شیء: توانایی بازشناسی ماهیت اشیاء هنگام مشاهده آنها.

بازشناسی اشکال هندسی

بازشناسی اشیاء،حروف،اعداد و کلمات

دو خرده مهارت              حافظه مربوط به این مهارت می‌گردد.

توالی

حافظه: بازشناسی بصورت کلی

توالی: بازشناسی بصورت ترتیب

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

  https://twitter.com/masumislp

گفتار موازی:

والدین هم می توانند این روش را بیاموزند و از آن استفاده نمایند به شرط آنکه درمانگر اصول آن را برای والدین شرح دهد. در این روش نیازی نیست که کودک کلمه ای بگوید و لذا کودک از بمباران شدن بوسیله ی دستورات پدر و مادر که به او می گویند: این را بگو آنرا بگو رهایی می یابد. در ضمن، اضطراب والدین هم تاحدودی کاهش می یابد.

دراین نوع گفتار والدین تفکرات خود را بیان نمی کنند بلکه تفکرات کودک را به صورت گفتار در میآورند. آنها به کودک می گویند که چه کاری را انجام می دهد و چه احساسی دارد آگر والدین پیشبینی می کنند که پشمالو از جعبه بیرون خواهد پرید ممکن است بگویند: پشمالو زود باش بپر بیرون و یا اگر پدر یا مادر تصمیم دارند که چراغ را خاموش نمایند می گویند ای چراغ همین الان خاموش شو.

- خود تصحیحی:

روش ساده تر وبسیار بهتر این است که والدین و درمانگران را وادار کنیم که از الگوهای خود تصحیحی استفاده نمایند. برای مثال کودک نیاز دارد که بفهمد زمان گذشته چگونه در زبان نشان داده می شود. کودک می خواهد توضیح دهد که عروسک قبل از پنهان شدن زیر تخت کمی شیر خورده است میگوید نی نی شیر بخور پنهان شو زیر تخت آنگاه درمانگر می تواند بگوید نی نی  شیر بخور نه منظورم این است که نی نی شیرش را خورد و زیر تخت پنهان شد.

نکته ی مهم این است که کودک متوجه شود که آدم بزرگها هم اشتباه می کنند و خودشان را تصحیح می کنند و نیز متوجه می شود که برای بیان یک منظور یک روش صحیح و یک روش ناصحیح وجود دارد

- تصحیح:

رایجترین روشی که توسط والدین برای کمک به کودک در یادگیری قوانیین زبان مورد استفاده قرار می گیرد تصحیح ساده است. تمامی والدین از این روش استفاده می کنند اما بیش از حد و به روش ناصحیح از آن بهره می گیرند. این عمل نادرست مسلما تاثیر سویی دارد و اگر کودک بیش از حد مورد تصحیح قرار گیرد بخصوص وقتیکه الگوی تصحیح شده با حساسیت زیاد والدین همراه باشد کودکان دیگر صحبت نخواهد کرد.

- گسترش:

روشی است که درمانگر وپدر و مادر نه فقط به توسعه می پردازند بلکه عبارات و یا جملاتی را اضافه می کنند که معنی گفته های کودک روشن تر شود. مثلا

 کودک : نی نی بای  بای     توسعه :                           نی نی می خواد بره بای بای                      

                                            گسترش :                       نی نی می خواد سوار ماشین بشه بره

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

  https://twitter.com/masumislp

رویکرد زبانشناسی:

آسیب شناسان گفتار و زبانی که به رویکرد زبانشناختی توجه دارند، معتقدند کودک الگوها و نقشهای اساسی زبان را کشف می کنند به عبارتی کودک آنچه که کلمات و عبارات را به طور معنی دار به هم پیوند می دهد را کشف می کند. در این رویکرد کودک در معرض الگوها و مدلهای زبانی یا مدلسازی قرار می گیرد که دارای چند تکنیک است که عبارتند از:

- ایجاد قالب کلامی:

اگر به گفتگوی یک گفتاردرمانگر هنگام عروسک بازی با کودک مبتلا به اختلال زبانی گوش فرا دهید خواهید شنید که درمانگر در گفتارش فقط از عبارات اسمی استفاده می کند مانند عروسک....... عروسک بزرگ........عروسکهای زیاد.......عروسک مامان.......... عروسک بچه ............ چند هفته ی بعد از الگوی فاعلی فعلی ساهد مانند عروسک بپر و یا عروسک بخواب...... بعدها از گشتارها برای منفی کردن مانند عروسک خوردن نه  و سپس سوالی و صورتهای ملکی را خواهید شنید.

نکته ی قابل توجه این است که در اینجا هدف درمانگر بازی کردن با کودک نیست بلکه نوعی تحریک ساده ی زبانی است که به دقت برنامه ریزی شده است تا کودک فرصتی را برای کشف قوانیین زبانی بدست آورد و بفهمد که کلمات را چگونه می توان بهم وصل و یا معانی را از آنها استخراج نمود بعلاوه اغلب درمانگران می دانند که اگر کودک در معرض تماس با الگوها قرار گیرد و تحریک شود بصورت خودبخود بدون اینکه از کودک خواسته شود آنها را تقلید کند شروع به استفاده از این مدلهای ساده می کند و بعد ها این قوانیین را در ساختن عبارات و جملات به کار می برد.

- توسعه:

هنگامیکه کودک به مرحله ی جمله سازی رسید درمانگر بسوی ساخت جملات پیچیده تر گام برمی دارد و معمولا جملاتی را انتخاب می کند که مشخصه ی مرحله ی بعدی سیر رشد طبیعی زبان است بنابراین اگر کودک از مرحله ی جملات تککلمهای به مهارت استفاده از عبارت فعلی و اسمی رسیده باشد درمانگر باید در مرحله ی بعدی با جملات جدید یعنی با تفسیر کردن کارهای کودک، بیان ادراکات و احساسات، کودک را تحریک کند و یا اینکه درمانگر از روشی بنام توسعه استفاده کند. به این ترتیب که درمانگر کلمات را تقلید می کند ولی ساختار کاملتری را به عنوان الگو به کودک ارایه می دهد. بنابراین کودک اگر بگوید که نی نی به خانه ی سگ برو

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

  https://twitter.com/masumislp

دیدگاه ویگوتسکی در مورد زبان و تفکر:

به نظر او زبان وتفکر دارای ریشه های جداگانه ای است ولی گاهی باهم ترکیب شده و عمل می نماید.در این نظریه، زبان وسیله ای برای هدایت اعمال است و راهی است که کودک با استفاده از آن طرحهای آینده ی خود را بیان می کند و ادعا می کند که همراه با رشد کودک زبان هم به عنوان انگیزه ای برای بیان افکار او رشد می کند و واژگان مودک رشد یافته و نیازی نیست که منتظر پیشرفت شناختی او باشیم.

رویکرد کاربردی:

در این رویکرد در جلسات درمانی بر روی ارتباطات واقعی و عملی تاکید می شود و درمانگران در موقعیت های عملی و کاربردی جهت افزایش و تسهیل ارتباط به کودک کمک می کنند.

خلق موقعیت ارتباطی بین افراد، ادامه دادن راهنماییها به کودک با در نظر گرفتن علاقه های او و تمرین در محیط واقعی کودک از ضروریات جلسات درمانی در این رویکرد است.

رویکرد شرطی سازی عامل:

در این رویکرد روی یادگیرنده، مداخله ی آموزشی و درمانی انجام می گیرد به اسم رویکرد آموزش مستقیم نیز معروف می باشد.

شکل دهی در رویکرد شرطی سازی:

گاهی یک مفهوم به دلیل پیچیدگی، در مفاهیم و اطلاعات کودک وجود ندارد در این حالت از شکل دهی استفاده می نماییم. به این صورت که ابتدا درمانگر پاداش را در مقابل پاسخهایی از کودک که شباهت بسیار کمی با پاسخ موردنظر دارند، ارایه می دهدو این عمل بارها و بارها تکرار می شود و هربار درمانگر رفتارهایی را تقویت می کند که شباهت بیشتری با رفتار هدف دارند و به این طریق به زبان آموزی کودک کمک می کنند.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

  https://twitter.com/masumislp