ü      ارزیابی های غیر رسمی

ü      چک لیست های رشدی فقط یک قدم از مشاهدات کلینیکی و ازمون های رسمی امور شده اند.دید وسیعی را می توانیم در مورد کودکان اسیب دیده ی زبانی داشته باشیم که شامل موارد ذیل الذکر باشند: a-اسیب شنوایی می تواند مشکل مضاعف کودک اسیب دیده ی زبانی باشد.b-کودکان دچار مشکلات یادگیری متوسط ممکن است مشکلات خاص رشد زبان داشته باشند که به نظربیش از یک تأخیر ساده است.c-مشکلات رشد اجتماعی عاطفی نتیجه منفی اختلال زبانی است.d-برخی کودکان اسیب دیده زبانی علایم مشکلات ظریف و درشت را دارند که کلانتری گفته نمی شود(sordon&mekinlay 1980)

ü      ما از دیدگاه چند عاملی دراتیولوژی اختلالات زبانی حمایت می کنیم .

ü      بررسی کلی رفتارها:

ü      کودکان تحمل دخالت بزرگسال را در فعالیت های خود ندارد.مشکل کنار امدن خانواده با کودک اسیب دیده زبانی یک مشکل جدی است و نباید سرسری گرفته شود.

ü      کنترل توجه

ü      کنترل توجه ضعیف در کودک اسیب دیده زبانی خیلی معمول است .کنترل توجه ضعیف می تواند عینی یا پنهان باشد.در مراحل اولیه ایجاد یک محیط ارزیابی که کودک در ان موفق می شود مهم است.بیشتر کودکان اسیب دیده زبانی از لحاظ توجه وتمرکز در سطوح 1و2 هستند وتعداد کمی در سطح 3 هستند.بعد از این مرحله گام بعدی تعیین شیوه تطابق کودک با زبان می باشد.

ü      شکل عادی بازی:

ü      رفتارهای کودک را حین بازی و شیوه برخورد او با بازی را بدون دخالت دیگران توصیف می نمائیم .کودک اسیب دیده ی زبانی خود را به بازی با مواد اشنا محدود می کند .چون انها در الگو و روش درونی بازی کردن مشکل دارند .و علل ان می تواند رشد نمادین ضعیف، مهارت های ادراکی شناختی ضعیف باشد. بازی ها ،کلیشه ای واسباب بازی ها تکراری هستند.

ü      بازی های اکتشافی ودستوری متنوع اند اما بازی های نمادین همیشه ضعیف هستند (کوپر و همکاران)

ü      -بازی وسیله ای برای بیان می باشد چون اغلب این رفتار ها با زبان بیانی بهتر کم می شوند

ü      -مورد استثنا در کار کوپر و همکاران یک کودکی است که مهارت ادراکی عا لت اما زبان بیانی ندارد وسطح توجه اش نیز در سطح 3بود اما یک سری بازی های پیچیده  نمادین را با اسباب بازی های کوچک به نمایش می گذاشت

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

عبور از ارتباط پیش کلامی به کلامی

-لغت های ابتدایی(protoword)پدیده های صوتی هستند که بین babblingوکلمات با قاعده اتفاق می افتد.

-کودکان یکسری کلمه محدود برای تایید یا رد کردن،خواستن و عدم تایید استفاده می کنند.

-در14 ماهگی کلمات اولیه با ژست به کار می روند و تا سن 19 ماهگی این کلمات اولیه صداهای غالب کودک است و تا جانشینی با تک کلمات همچنان با ژستها همراه هستند(مارتیلو).

-در20 ماهگی کودکان ذخیره قابل توجه ارتباطی دارند که عبارتند از:1.صدا2. کلام 3. فعالیتهای غیر کلامی

-رشد پیش زبانی برای رشد زبان کودک ضروری است و تعامل جنبه های محیطی و تکاملCNSرا نشان می دهد.

-از 5 سال به بعد کودک وقت خود را صرف پالایش و منسجم کردن واحدهای یاد گرفته می کند.

این واقعیت به دو دلیل مهم است:

1.به دلیل اهمیتی که اجتماع به ارتباط کلامی می دهد. 2. زبان در 5 سال اول شکل میگیرد و دستاوردهای بعدی پیچیده کردن مهارتهای پایه می باشد.

فراوانی مشکلات زبان در کودکان

-مطالعات اخیر شیوع بین 3و 15 درصد را نشان می دهد.

-تاخیر در رشد گفتار وزبان با IQپایین قابل پیش بینی است و بعدا با اختلالات خواندن مشخص می شود.

-بین تاخیر زبان و اختلالات رفتاری بعدی ارتباط وجود دارد.

-مطابق نتایج Dunedinشیوع 7-8 درصد بوده و معیارهای داده شده بر اساس مقیاس رشد رینل است که از پنجمین صد به بالا متوقف شده است.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

سیستم حرکتی دهان                                                                                       

مکانیسم اولیه حرکتی دهان همزمانی مکیدن/ بلع و تنفس است. این الگو در برگیرنده هماهنگی ریتمیک مکش، بلع و تنفس است. همزمانی بی عیب و نقص این سه فعالیت در بیشتر عناصر حسی حرکتی و رشد شناختی  ضروری است. و می تواند شامل موارد زیر باشد. رشد گفتار و زبان، کنترل پوسچر، رفتار خوردن، هماهنگی دست و چشم از آن جمله اند. یک اختلال جزیی در هریک از اجزا گفته شده می تواند روی رشد و عملکرد سیستم دهانی تاثیر داشته باشد. همزمانی این سه جز تنظیم کننده رفتارهای عصبی حرکتی است و در درمان و یکپارچه تر کردن رفتار نقش بسیار مهمی را دارد. گاز گرفتن، خرد کردن، جویدن، لیس زدن، مکیدن، ایجاد صدا با دمیدن و آواسازی راههایی برای همزمانی این سه فعالیت است. مکیدن، ایجاد سروصدا با مکیدن، گاز گرفتن ، خرد کردن، جویدن و لیس زدن اجزا عمده فعالیت حرکتی دهانی است که می توانیم در غذا خوردن، غذاهای بین وعده و بازی کردن آنها را ایجاد نماییم. کاربد آنها همراه با مزه، بافت ، درجه حرارت، اندازه و شکل های مختلف در این همزمانی و تاثیر روی عملکرد حسی حرکتی و شناختی موثر است.                                      

بد عملکردی حرکتی دهان:                                                                                                

تدافع دهانی:                                                                                                            

اجتناب از بافتهای غذایی خاص و فعالیتهای دهانی شبیه مسواک کردن می باشد. برای هر کودک انواع، بافت و فعالیتهای اذیت کننده متفاوت است. برخی رفتارهای این کودکان عبارت است از مقاومت در برابر مسواک کردن و یا دندانپزشک رفتن. ناخنک به غذا زدن و ترجیح دادن یک سری بافتهای خاص، بیرون دادن غذاهایی که خوشش نمی آید یا رد کردن غذاهای سرد یا گرم

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

درمان

اساسا تولید درمانی یک شیوه جبرانی است و در نظر گرفتن اختلالات واج شناختی و آواشناختی مهم است.

انواع روشهای درمان

a- روش سنتی    b- روش حسی حرکتی   c- روش متکی بر مختصات ممیز d- روش متکی بر جفت واجهای متقابل E- روش محرکهای جفت F- روش متکی بر والدین

روش درمان سنتی

اساس روش براساس خود  تنظیمی است براساس نظریه ون رایپرو ایروین اولین مرحله درمان بازگشایی حلقه مزبور است. و اولین مرحله این بازگشایی نیز آموزش شنیداری است که بین واج هدف واج خطا تفاوت ایجاد می‌گردد.

شگردهای ون رایپر برای آموزش شنیداری

A- تجزیه: شناسایی واج هدف از بین واج‌های دیگر.  تفاوت در دو مختصه

                                                                        تفاوت در یک مختصه

                                                                        بیشترین شباهت.

B- تحریک: شناسایی آوا توسط کودک و آشنایی کودک با  این مشکل (بمباران شنیداری)

C- تشخیص: مشخصه‌های اصلی آوای هدف را تشخیص دهد.

d- تمیز: آوای خطا را با آوای هدف مقایسه کند.

2- آموزش تولید

a- تقارب تدریجی:

b- تحریک شنیداری:

c- جایگاه تولید:

d- اصلاح سایرآواهای آموخته شده

E- واژه کلیدی

3- مرحله تحکیم

a- کش دادن آوای مزبور

b- تکیه بر مسیر بساوایی کینستزی

c- نوشتن

d- تمرین منفی

    09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

اختلالات تولید

اگر نگاهی به بدن آدمی و کارکردهایش بیاندازیم انسان و تولید گفتار را می‌توانیم یک دستگاه خود تنظیم مدار بسته در نظر بگیریم و مانند هر سیستمی بدن انسان نیز دارای 1- درون داد 2- پردازشگر 3- برون داد خواهد بود که تعامل این سه وجه کارکرد آدمی را تولید و تنظیم می‌نماید.آنچه مسلم است ارتباط مستقیمی بین پیچیدگی رفتار و تاکید بر یک مکانیسم پس نوردی برای آن رفتار وجود دارد به  نظر فرنبکس (1954) تولید گفتار روندی است از یک دستگاه خود تنظیم مدار بسته و بدین ترتیب این دستگاه داری سه عامل 1- واحد کنترل 2- واحد عامل 3- واحد حساسه. واحد کنترل از دید دیگر در بدن آدمی همان مغز است و واحد عامل شامل اندامهای گویایی است و سلولهای حسی و عصبی همان واحد حساسه را تشکیل می‌دهد. واحد عامل و حساسه بقدری به هم نزدیک هستند که آنها را بعنوان دستگاه حس و حرکتی می‌شناسیم.

حال برای ساده‌تر شدن مطلب اینجانب شروع به بررسی مفاهیم این مطلب می‌پردازیم.

برای واحد کنترل یامغز باید اطلاعاتی وارد شود تا بتواند براساس اطلاعات وارده به تجزیه و تحلل پرداخته و نظر خود را اعلام دارد و برای مغز انسان 6 واحد حساسه وجود دارد که اطلاعات را به او می‌رساند این 6 واحد  عبارتنداز 1- حس بینایی 2- حس شنوایی 3- حس بویایی 4- حس چشایی 5- حس لامسه 6- پروپریوسپتیو .

البته بدیهی است که اگر این واحدها اشکالی هر چند  جزیی داشته باشد چه بر سر واحد پردازشگر و نتایج حاصله و محصول نهایی خواهد آمد! بنابراین کار کرد صحیح ا ین حسها برای محصول نهایی (گفتار یا حرکت) اهمیت بسزایی می‌یابد. در اینجا به بررسی اجمالی هر یک از حس‌ها می‌پردازیم

مسول توانایی ما در تشخیص‌های نیمه راه (قبل از ایجاد محصول نهایی) احتمالا حس عمیقی است البته حس بساوایی که قسمتی از حس عمق است در تصحیح نیمه راه تاثیر ندارد و پس از اتمام حرکت و بوجود آمدن محصول می‌تواند قضاوت نماید.

پس نورد شنیداری نیز مانند پس نورد بساوایی برای تصحیحات بعد از وقفه کاربرد دارد و کنترل کیفیت، زیروبمی و خیشومی شدگی به عهده حس شنوایی است.

تولید هم خوانها  تنظیم ظریف نحوه­ی ادای آنها با استفاده از مسیسر عمقی- بساوایی صورت می‌گیرد.

حال می‌خواهیم اختلالات حسی را که باعث ایجاد مشکلات تولیدی می‌گردند را بررسی نمائیم البته لازم به ذکر است که به دلیل سختی کار تحقیق در مورد تاثیرات حس‌ها تنها حس‌هایی را مطرح می‌کنیم که تحقیق شده و دارای بیشترین تاثیر هستند.

A تمیز شنیداری: ناتوانی در تمیز شنیداری  علت ا صلی هر  اختلال تولیدی است. تراویس و راسموس در 1931 به این نتیجه رسیدند که کودکان دچار اختلال تولیدی در مقایسه با کودکان عادی ضعف بیشتری در تمیز صداها از خود نشان می‌دادند. بنظر و نیز ارتباط بین اختلالات تولیدی و ضعف قوه شنیداری در کودکان زیر 9 سال ثابت شده است و بالای این سن بندرت مشاهده می‌گردد و تست و پمن از معروفترین این آزمونهاست که توسط تراپیست‌ها بکار برده می‌شود.

صداهایی که کیفیت صوتی آنها بسیار شبیه به هم است در ذهن انسان یا تکیه بر خصوصیات تولیدی- حرکتی تمیز داده می‌شوند و این نظر توجیه کننده­ی آن است که خطا در جایگاه تولید غالبا شایع‌ترین خطا در گفتار  کودکان است

 09143162621                       09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
www.گفتاردرمانی.com
 www.goftardarmaniazarbaijan.com
www.goftardarmanitabriz.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/